Voor veel kinderopvangorganisaties en kindcentra zijn de Gemeenteraadsverkiezingen een belangrijk moment. Met een nieuw gemeentebestuur liggen er nieuwe kansen om het belang van kinderopvang  onder de aandacht te brengen en de politieke banden weer aan te halen. De BMK organiseerde op 27 januari een eerste masterclass over dit onderwerp.

Hoe kom je aan tafel bij de gemeente?
Na de gemeenteraadsverkiezingen op 16 maart worden de kaarten op lokaal niveau opnieuw geschud en daarmee ontstaan mogelijkheden voor nieuw beleid. Om invloed te kunnen uitoefenen richting de verkiezingen maar vooral ook gedurende de periode direct daarna, is kennis van lokale public affairs en belangenbehartiging van groot belang. Maar hoe doe je dat en hoe zorg je ervoor dat je aan tafel komt bij de gemeente? Want pas als je aan tafel zit kan je invloed uitoefenen op onderwerpen die voor een kinderopvangorganisatie van belang zijn. Marielle van Oort van de Public Affairs Academie ging hier tijdens onze online masterclass op 27 januari, uitgebreid op in.

Drempels
De masterclass start met een duidelijke vraag van Van Oort: ‘Welke drempel ervaar je in het contact met de gemeente, met de wethouder?’ De reacties die in de chat verschijnen variëren van versnippering, verantwoordelijkheden, tijd, tot ambtelijke traagheid en stroperigheid. Een deelnemer licht toe dat de versnippering zit in het contact met meerdere gemeenten, en anderzijds ook de versnippering in de politieke lijn. En de versnippering zit ook in de verschillende domeinen die niet altijd met elkaar samenwerken. Of ‘we zijn minder in beeld dan het onderwijs’. Weer een andere deelnemer merkt op dat dit een moeilijk te doorbreken manier van denken is binnen de gemeente, waarin zaken die wel gelden voor het onderwijs nog niet gelden voor de kinderopvang. En precies dit, vraagt van dat kinderopvang laat zien aan de gemeente wat haar positie is.

Kritische partner in crime
‘Het verschil maken als kritische partner in crime’, zo omschrijft Van Oort de rol die je als kinderopvang zou willen hebben. Dat wil zeggen dat je enerzijds je belangen behartigt in aansluiting op de gemeentelijke uitdagingen, en tegelijkertijd voldoende ruimte neemt voor je eigen ‘mitsen en maren’.

Maatschappelijk omgevingsmanagement
Lobby- en belangenbehartiging door maatschappelijke kinderopvang is een vorm van maatschappelijk omgevingsmanagement. Met andere woorden, datgene wat je als maatschappelijke kinderopvang bepleit heeft een brede maatschappelijke impact, ofwel een co-creërende werking waardoor het logisch is dat je als maatschappelijke kinderopvang onderdeel bent van het beleidsproces. Immers, kinderopvang kent ouders en kinderen door en door en kan daardoor een bijdrage leveren aan het ontzorgen van ouders, aan de ontwikkeling van kinderen, aan preventie en aan meer ingewikkelde thema’s als complexe scheidingen of armoede. Maatschappelijke kinderopvang heeft daarmee een belangrijke sociaal-maatschappelijke functie en is in staat een community in de wijk te bouwen; dit is wat we de ‘civil society’ noemen.

The Civil society
In de Civil society is opvoeden een gedeelde verantwoordelijkheid van alle volwassenen in het leven van kinderen en is kinderopvang een partner die naast ouders staat. ’Kinderopvang is een publieke zaak die als taak heeft opvoedingsnetwerken rond kinderen te versterken en bijdraagt aan de community-vorming rond de opvoeding. Kinderopvang is een sociaal pedagogische basisvoorziening die bijdraagt aan het voorkomen van segregatie op voorwaarde dat alle kinderen toegang hebben, ook kinderen van niet-werkende ouders. Daarnaast leren kinderen op de kinderopvang omgaan met diversiteit en brengt ouders met elkaar in aanraking. Maatschappelijke kinderopvang zoekt daarom de samenwerking met onderwijs en zorg, de wijk, gemeenten, sportverenigingen of Jantje Beton, Unicef, NOC*NSF, Stichting Lezen & Schrijven, Number 5 Foundation en WomenINC. Want vanuit een breed netwerk en een gezamenlijke pedagogische verantwoordelijkheid kunnen we het kind steunen in de ontwikkeling.

De meerwaarde
De opgave van maatschappelijke kinderopvang ligt enerzijds in de vraag of de omgeving ontvankelijk is; ziet de omgeving jouw meerwaarde? En vervolgens, leidt dat dan tot een vanzelfsprekende rol voor maatschappelijke kinderopvang in het beleidsproces? Want als je die meerwaarde kan creëren in een breder maatschappelijk perspectief, wordt het ook vanzelfsprekend  dat je aan tafel zit om beleid te ontwikkelen dat recht doet aan het maatschappelijk perspectief.

14 suggesties voor gemeenten
De BMK heeft voor de Gemeenteraadsverkiezingen 2022 een digitale brochure ontwikkeld waarin we perspectieven noemen die nadrukkelijk aangeven dat maatschappelijke kinderopvang waarde toevoegt aan haar maatschappelijke omgeving. We geven hierin gemeenten veertien suggesties die bijdragen aan het oplossen van uitdagingen waar zij mee geconfronteerd worden. Uitdagingen als kansenongelijkheid, laaggeletterdheid, dalende kwaliteit van het onderwijs, lerarentekorten, wachtlijsten en tekorten in de jeugdhulp en de jeugdzorg, het ontzorgen en ondersteunen van ouders, armoedebeleid teveel om op te noemen. Allemaal zaken waarin kinderopvang een partner kan zijn naar de oplossing. De vraag is; wordt datgene wat maatschappelijke kinderopvang komt brengen – onze oplossingen – worden die voldoende gezien?

Brengen is essentieel
De crux zit in de balans tussen ‘halen en brengen’ in de relatie met de gemeente. Vaak weten we heel goed wat we nodig hebben, maar minder goed wat we komen brengen. De kunst van het brengen is juist die maatschappelijke meerwaarde van kinderopvang goed over het voetlicht brengen. Want de gemeente heeft behoefte aan ‘verhalen’ en aan lessen uit ‘lokale proeftuinen’; wat is er al gebeurt en wat kunnen we daaruit opmaken? En ook heeft de gemeente behoefte aan signalen over wat er in de gemeente gebeurt; wat er goed gaat of nog beter kan? En ook help je de gemeente als je optrekt in lokale coalities om te voorkomen dat de gemeente met iedere individuele organisatie in gesprek moet. En tenslotte wil de gemeente zeker in campagnetijd graag contact met de burger. Van dit alles kan je gebruik maken.

Dit brengt maatschappelijke kinderopvang!
‘Wat breng je waarmee de gemeente zich kan verrijken en kun je dat onderbouwen?’, vraagt Van Oort. Een deelnemer antwoordt: ‘Preventie waardoor jeugdzorgkosten minder hoog oplopen. Uit onze VE-cijfers over de afgelopen vier jaar weten we hoeveel doelgroepkinderen we bereiken. En we zien dat onderwijs uiteindelijk minder kostbare zorg hoeft in te zetten omdat we in een vroeg stadium kunnen ingrijpen.’ Een mooi voorbeeld hoe preventie zorgt voor lagere zorgkosten. ‘Wij bieden lokale politici lokale voorbeelden waarmee zij de uitwerking van beleid kunnen concretiseren.’ En ook; ‘Wij hebben toegang tot doelgroepen want wij hebben veel kennis van wat er in jonge gezinnen omdat we een laagdrempelige toegang tot de ouders hebben. Zo kunnen we een thermometer in de wijk plaatsen en zien wat er speelt.’ Een andere deelnemer licht toe dat zij creativiteit, innovatie en ondernemerskracht toevoegen door andere partijen te helpen. ‘Wij werken domein overschrijdend; wij geven natuurmilieu educatie een boost en wij creëren onverwachte coalities waardoor bepaalde randvoorzieningen kunnen blijven bestaan.’

Toegevoegde waarde van maatschappelijke kinderopvang
Kortom, wat maatschappelijke kinderopvang brengt gaat veel verder dan kinderopvang. Die maatschappelijke positie wil je aan de gemeente laten zien; de kennis die je hebt, de kosten die jij kan voorkomen en je capaciteit om te peilen hoe het er in de wijk voor staat. Die brede maatschappelijke domein overschrijdende positie is de toegevoegde waarde. Wees daarbij zo specifiek mogelijk, is het advies van Van Oort: ‘Na de verkiezingen als het collegeakkoord er ligt, gaan raadsleden en wethouders hun eigen aandachtsgebieden kiezen. Je wordt een heel aantrekkelijke partner in crime als jij heel specifiek kan benoemen wat jij brengt tot op het niveau van de uitwerking van stukken’ (lees; onderbouwen met cijfers).

Vervolgens gaat Van Oort in op de context waarbinnen je beweegt in de gemeente; het college van B&W, de Gemeenteraad, de burgers etc. Maar ook timing en mogelijke beïnvloedingsmomenten komen aan bod. Van Oort licht mogelijke strategieën toe en staat stil bij de kaders waar je mee te maken hebt; wie bepaalt het beleid? Dit en nog veel meer komt ter sprake bij deze boeiende masterclass waarin Marielle van Oort twee uur lang de deelnemers non-stop weet te boeien met waardevolle informatie, duidelijke adviezen rake antwoorden op vragen die leden stellen.

Door: Hélène Smid (Communicatie adviseur Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang)

22 maart, 15.00 – 16.30 uur: Masterclass II
Na de verkiezingen organiseert de BMK op 22 maart een tweede masterclass over dit onderwerp. Er zit er een nieuwe Raad in de gemeente; hoe kun je hier invloed op uitoefenen? Hoe bouw je een relatie op met nieuwe Raadsleden en hoe investeer je in de relatie met ambtenaren?

Inschrijven? Stuur een mail aan info@bmko.nl o.v.v. ‘BMK Masterclass II, 22 maart Gemeente’ 

Deel dit nieuwsbericht