Kinderopvang zonder ouderbijdrage (’gratis’ kinderopvang) voor alle ouders staat bovenaan het verlanglijstje van politieke partijen. Met het drama van de kinderopvangtoeslagaffaire werd duidelijk dat ons financieringssysteem niet alleen foutgevoelig, complex en risicovol voor ouders is, het werpt ook een drempel op voor ouders. En dat is precies wat we niet meer willen; we willen dat iéder kind van 0-13 jaar optimale ontwikkelingskansen krijgt door toegang tot de kinderopvang, zonder gedoe voor ouders!
En ook in de proeve van het regeerakkoord lezen we dit terug, mooi! Er wordt voorgesteld iéder kind van 0-13 toegang te verschaffen, de kinderopvangtoeslag af te schaffen en over te gaan op 100% overheidsbijdrage, die direct aan de kinderopvanginstellingen wordt uitgekeerd. Want hoe eerder we beginnen met het investeren in de ontwikkeling van alle kinderen, hoe meer baat we hier allemaal bij hebben. Dus ook de kinderen van niet-werkende ouders. Kinderen zijn succesvoller op school en in hun latere loopbaan. Kinderopvang faciliteert ouders en maakt gezinnen economisch stabieler.
Kinderopvang is daarnaast een voorwaarde om zoveel mogelijk gebruik te maken van ons Nederlandse arbeidspotentieel; en dat hebben we hard nodig met onze stijgende vergrijzing. De arbeidstekorten in veel sectoren zijn groot en kinderopvang is voorwaardelijk voor ouders om meer te kunnen werken. Kortom; kinderopvang is goed voor de kinderen, voor de ouders en voor de BV Nederland. Reikhalzend kijken we uit naar een regeerakkoord waar we deze hoofdlijnen in terug zullen lezen!
Kostenontwikkeling in de kinderopvang: 2,3% tot 2,9%
Maar zover is het nog niet. Vandaag deelden we de prognose voor de ‘kostenontwikkeling 2022’ voor kinderopvangorganisaties. Een onmisbaar hulpmiddel voor kinderopvangorganisaties bij het vaststellen van de tarieven voor dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang in het nieuwe jaar. In deze prognose is gerekend met de percentages uit de Rijksbegroting 2022 voor de sociale premies en verwachte stijging van pensioenpremies.
En iedereen die de kostenprognose naast de maximumuurtarieven van de overheid voor 2022 houdt, kan op zijn vingers natellen dat hier 1 en 1 géén 2 is. De kostenontwikkeling voor kinderopvangorganisaties in 2022 zal liggen tussen 2,3% en 2,9%. De stijging van het maximum uurtarief voor kinderopvang in 2022, ofwel de kinderopvangtoeslag voor ouders vanuit de overheid blijft echter steken op ongeveer met een half procent(!).
Hoe bepalen maatschappelijke ondernemers hun prijzen voor het nieuwe jaar
Naast de kostenontwikkeling kijken maatschappelijke ondernemers bij de vaststelling van de nieuwe uurtarieven naar een aantal zaken. De hoogte van de kinderopvangtoeslagtarieven voor ouders in het nieuwe jaar (het maximum uurtarief) is een belangrijke factor. Maatschappelijke ondernemers willen geen financiële drempel opwerpen voor ouders; kinderopvang moet breed toegankelijk zijn voor alle kinderen. Daarnaast houden kinderopvangorganisaties in hun tariefstelling rekening met een gewenst rendement want dit maakt kwaliteitsinvesteringen die bijdragen aan goede professionele kinderopvang mogelijk.
De kosten voor kinderopvangorganisaties bestaan voor ruim 70% uit loonkosten en de resterende 30% bestaat uit kosten aan huisvesting, energie, voeding en vervoer. Voor deze laatste wordt de raming van het CPB van de inflatie voor 2022 gevolgd: 1,8%. De totale loonkostenontwikkeling, zo lezen we in de Rijksbegroting, zal liggen tussen 2,5% en 3,4%. De totale kostenontwikkeling in 2022 (gebaseerd op een gewogen gemiddelde van loonkosten en overige kosten) in de kinderopvang ligt daarmee tussen 2,3% en 2,9%.
Kinderopvang wordt in 2022 duurder voor ouders.
In tegenstelling tot voorafgaande jaren loopt de overheid met het uurtarief voor 2022 volledig uit de pas met de verwachte kostenontwikkeling. (In 2021 stegen de maximum uurtarieven voor dagopvang, buitenschoolse opvang en gastouderopvang met 3,5%, in 2020 lag de stijging op 1,89%.)
Dat betekent dat kinderopvangorganisaties in het nieuwe jaar tariefstijgingen moeten doorvoeren die ouders niet gecompenseerd zien in een hogere kinderopvangtoeslag omdat ouders het deel dat boven het maximumuurtarief uitkomt netto moeten betalen. Met name voor lagere inkomens is dit voelbaar omdat iedere cent boven het door de overheid gestelde maximum uurtarief, 100% door de ouders betaald moet worden.
Volledig in tegenstelling tot de wens en de uitgesproken intentie van de politiek wordt kinderopvang in 2022 niet betaalbaarder (laat staan gratis), maar juist duurder voor ouders.
Rekenvoorbeeld
- Huidige max. uurtarief dagopvang (2021): € 8,46
- uurtarief 2022: € 8,50
- Uurprijs maatschappelijk ondernemer 2021: €8,40
Maatschappelijke ondernemers proberen een zo laag mogelijke uurprijs te realiseren zodat kinderopvang breed toegankelijk blijft, dus onder het door de overheid gestelde maximum uurtarief. Ouders betalen immers inkomensafhankelijk een bepaald percentage van de uurprijs zelf. - Uurprijs maatschappelijk ondernemer 2022: €8,61
2,5% hoger in lijn met de kostenontwikkeling: 21 cent hoger
| 2021 | 2022 | |
| Max. uurtarief overheid: dagopvang | € 8,46 | € 8,50 |
| Uurprijs kinderopvangorganisatie | €8,40 | €8,61 |
| Netto door de ouder te betalen per uur, naast de eigen bijdrage | €0 | €0,11 |
| Extra netto kosten naast de eigen maandelijkse bijdrage van ouders bij 2 kinderen, 3 dagen dagopvang (2×33 uur x4 weken) | €0 | €29,04 |
Staatssecretaris, leg het ons uit!
0,51% stijging is een onbegrijpelijk percentage en de kinderopvang snapt niet waar dit op gebaseerd is. Sterker nog, het cijfer is volledig in tegenstelling met hetgeen de politiek wil en uitspreekt; namelijk kinderopvang zónder eigen bijdrage voor ouders.
Wij roepen de Staatssecretaris op het voorlopige maximum uurtarief voor 2022 bij te stellen en een realistische stijging door te voeren. Juist omdat dit is waar Nederland om vraagt en wat Nederland nodig heeft. Kinderen, ouders en de samenleving zijn allemaal gebaat bij gratis kinderopvang. Dat we daarvoor op een nieuw kabinet moeten wachten dat begrijpen we. Maar dat juist op dit moment kinderopvang duurder dreigt te worden na alles wat we meegemaakt hebben en in tegenstelling met de wens van de politiek, dat begrijpen we niet! Staatssecretaris, leg het ons uit!
door: Loes Ypma (voorzitter Branchevereniging Maatschappelijke Kinderopvang)
