Commissie kinderopvang en vaccinatie presenteert conclusies rapport ‘Prikken voor elkaar’.

De onafhankelijke adviescommissie kinderopvang en vaccinatie presenteerde vandaag haar conclusies en overhandigde haar rapport aan staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en aan staatssecretaris Blokhuis van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

De commissie onderzocht oplossingsrichtingen waarin ook de zorgen van ouders over de veiligheid van kinderopvang in relatie tot de gedaalde vaccinatiegraad een plek krijgen. Voor zover oplossingsrichtingen bij de kinderopvang liggen, moeten deze praktisch werkbaar zijn voor een kindercentrum en een voorziening voor gastouderopvang.”

Belangrijkste uitgangspunten en conclusies:

– De overheid is aan zet
De commissie is van mening dat, los van de eigen verantwoordelijkheid van ouders en medewerkers in de kinderopvang, de primaire verantwoordelijkheid voor het treffen van maatregelen bij de overheid ligt en niet bij de kinderopvang. Het is onwenselijk om de keuze voor eventuele maatregelen op het bord van de kinderopvang te leggen. De gedaalde vaccinatiegraad is een maatschappelijk probleem dat niet alleen speelt in de kinderopvang (onrust onder ouders, houders en pedagogisch medewerkers). Het betreft in de kern een publieke taak, namelijk de volksgezondheid. De commissie vindt wel dat kinderopvangorganisaties gebaat zijn bij duidelijke regels en kaders vanuit de overheid.

– Het belang van het kind weegt zwaar
De commissie vindt dat het belang van het kind zwaar dient mee te wegen bij de keuze tussen de verschillende handelingsopties. Kinderen hebben eigenstandige belangen, die meegewogen moeten worden bij nieuwe beleids- en handelingsopties.

– Achter de zorgen van ouders schuilen vele waarden
Alle ouders willen het beste voor hun kind, dit staat niet ter discussie. De commissie vindt het daarom belangrijk dat eventuele zorgen serieus worden genomen. Daarbij gaat de aandacht uit naar zowel ouders die zich zorgen maken over de veiligheid van hun kind door contact met bewust niet-gevaccineerde kinderen en medewerkers van de kinderopvang, als naar ouders die zich zorgen maken over mogelijke risico’s van vaccinatie.

– De vele belangen, rechten en plichten maken juridische inbedding belangrijk
Vraagstukken rond kinderopvang en vaccinatie raken aan de belangen van verschillende partijen: kinderen en ouders, houders en medewerkers in de kinderopvang, alsmede overheid en de maatschappij. Deze belangen zijn ingebed in een stelsel van juridische rechten en plichten.

– Van ouders mag wat worden verwacht
De commissie vindt dat alle ouders zich goed moeten (laten) informeren over vaccineren. Deelname aan het Rijksvaccinatieprogramma is daarbij de norm. Het afzien van deelname mag volgens de commissie minder vrijblijvend worden gemaakt.

– Van medewerkers mag wat worden verwacht
Medewerkers dan wel gastouders hebben een eigen verantwoordelijkheid om kinderen die zij onder hun hoede hebben zo goed mogelijk te beschermen tegen het oplopen van infectieziekten.

– De hoogte van de vaccinatiegraad doet ertoe: drie scenario’s
De commissie vindt het belangrijk ook de vaccinatiegraad te betrekken; passende maatregelen zijn afhankelijk van de hoogte van de vaccinatiegraad. Daarom introduceert de commissie drie relevante scenario’s, afhankelijk van hoe hoog de landelijke vaccinatiegraad is. De commissie heeft er voor gekozen om zich hierbij te concentreren op mazelen.

GROEN – In dit scenario is de vaccinatiegraad voor mazelen stabiel en gelijk aan of boven de door de WHO gehanteerde norm van 95%;
ORANJE – In dit scenario daalt de vaccinatiegraad voor mazelen, maar ligt deze nog boven een door de overheid vastgestelde kritieke ondergrens (de commissie constateert dat we in een oranje scenario zitten);
ROOD – In dit scenario is de vaccinatiegraad gedaald tot op of onder een door de overheid vastgestelde kritieke (onder)grens. Dit is een ondergrens die onaanvaardbaar wordt bevonden in verband met de verhoogde kans op uitbraken. Een dergelijke (onder)grens is op dit moment niet vastgesteld.

Op het moment dat vanuit de overheid een normpercentage is vastgesteld als kritieke ondergrens en deze kritieke ondergrens wordt bereikt, legitimeert dit in de ogen van de commissie handelingsopties die in het groene en oranje scenario niet aan de orde waren, zoals een algemene vaccinatieplicht.

Alle scenario’s: wanneer sprake is van een mazelenbesmetting
In alle scenario’s is een mazelenbesmetting mogelijk. Daarom zijn maatregelen nodig om verspreiding van de ziekte – als die eenmaal aanwezig is – snel en effectief tegen te gaan.

Onderzoek
Omdat er weinig tot geen materiaal beschikbaar was, heeft de commissie onderzoek laten uitvoeren naar de aard van de zorgen bij ouders.

De onafhankelijke ‘Commissie kinderopvang en vaccinatie’ is op 19 december 2018 door staatssecretaris Van Ark, mede namens staatssecretaris Blokhuis, ingesteld.

Bekijk de persconferentie.

De media

AD: ‘D66 wil nu inentingsplicht kinderopvang als vaccinatiegraad onder 90% zakt’
D66 gaat een initiatiefvoorstel om crèches en peuteropvangcentra de keus te laten of ze ongevaccineerde kinderen willen toelaten, aanpassen. In het plan komt nu staan dat er ook een wettelijke inentingsplicht komt voor ieder kinderopvangcentrum zodra de vaccinatiegraad onder de 90 procent zakt.
(In oktober 2018 diende D66-Kamerlid Rens Raemakers een wetsvoorstel in om niet-gevaccineerde kinderen te weigeren in de kinderopvang.)

NRC: (2 juli): ‘Vaccinatieplicht in opvang niet nodig’

Trouw (1 juli): ‘Maak vaccinatie verplicht voor toegang tot kinderopvang’

Volkskrant ( 1 juli): ‘Advies: niet-ingeënte kinderen niet welkom bij opvang als vaccinatiegraad nog verder daalt’

BNR Nieuwsradio (1 juli) ‘Kritieke ondergrens en verplichte inenting kinderopvang’