Hoe kunnen we kinderen steunen in de Coronacrisis? – tips & handvatten voor het werken met kinderen in de BSO –
Vandaag, 19 april openen de BSO’s hun deuren weer. Na lange tijd gesloten te zijn geweest (en alleen open te zijn voor noodopvang) mogen alle kinderen weer naar de buitenschoolse opvang. Net als bij de kinderdagopvang, de gastouderopvang en het basisonderwijs worden er wel aanvullende maatregelen genomen. Daarom kan het zo zijn dat de opvang er toch wat anders uit ziet dan voorheen, bijvoorbeeld omdat kinderen (tijdelijk) in een andere groep worden opgevangen. Dit kan ook leiden tot vragen bij kinderen. In dit artikel worden tips en handvatten gegeven om hierover in gesprek te gaan met kinderen, op een manier die past bij hun leeftijd en ontwikkeling.
Kinderen in de Coronacrisis
Alle kinderen worden geconfronteerd met Covid-19. Het staat ook buiten kijf dat er zorgen zijn over de negatieve impact van de maatregelen op de mentale gezondheid en ontwikkeling van kinderen. Kinderen worden immers allemaal geraakt door de maatregelen rond Corona. Maar ieder kind is anders, reageert anders, ervaart anders. Ook is de draagkracht van de omgeving waarin kinderen opgroeien verschillend. Daarom is het belangrijk dat er in het contact met kinderen ruimte is voor die verschillen en voor nuance.
Zorgen & angsten; praat erover
Kinderen zijn noodgedwongen bezig met ‘niet-mogen’, terwijl ze zouden moeten ontdekken en onderzoeken. Het fysiek afstand moeten houden werkt, naast letterlijke afstand, bovendien ook sociale en emotionele afstand in de hand, terwijl een gevoel van sociaal-emotionele veiligheid voorwaarde is om te komen tot ontwikkeling.
De werkelijkheid is dat er steeds meer kinderen angstig zijn; om ziek te worden, om anderen ziek te maken. Ze voelen zich verantwoordelijk voor andermans gezondheid en soms zelfs andermans leven.
Ook zijn er kinderen die last hebben van de angst en stress van volwassenen om hen heen.
In onderzoek door het AMC wordt ook bevestigd dat kinderen meer slaapproblemen, boosheid, somberheid, angstgevoelens en verdriet ervaren. En hoewel ‘normale’ angstgevoelens horen bij de ontwikkeling van een kind, hebben ernstiger angst- en stemmingsproblemen gevolgen voor het functioneren en de ontwikkeling van kinderen.
“Kinderen hebben behoefte aan veiligheid, hoop en toekomstperspectief in deze coronatijd”, zegt Bjorn Wansink, docent sociale wetenschappen aan de Universiteit Utrecht. “Praat met het kind over zijn gevoelens, geef hem de feiten die hij nodig heeft, zodat zijn fantasie niet met hem aan de haal gaat en zorg voor een zo normaal mogelijke planning.”
Ook pedagoog Bas Levering stelt dat het heel begrijpelijk is dat kinderen angstig worden en benadrukt: “In ieder geval niet zeggen dat er niks aan de hand is. Kinderen zijn niet gek en zien ook wel dat er enige zorg om hen heen bestaat over het nieuwe virus. Ga er dus realistisch mee om en praat erover met ze.’’
Met kinderen in gesprek
Je kunt kinderen helpen door met ze in gesprek te gaan. Als een kind begrijpt wat er aan de hand is, dan biedt dit veiligheid. Hoe praat je met een kind over Corona en de situatie eromheen? Het belangrijkste is: stel vragen en luister naar het kind. Wees eerlijk over het Coronavirus en de situatie, zonder het kind bang te maken.
Pedagogen Ellen Monteban (BMK) en Nienke Willering (BOinK) zetten in deze handreiking over ‘praten met kinderen over corona’ handvatten en tips op een rij, van oa het NJI, Unicef en Bas Levering, hoofdredacteur van Pedagogiek in Praktijk Magazine. Voor ouders en pedagogisch medewerkers.
